Tijdens de opleiding hebben we het in het kader van Reggio Emilia gehad over ‘Flow’. Klinkt leuk, maar wat is dat nu eigenlijk?
De pm’er gebruikt de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen om ze uit te dagen tot het aangaan van diverse leeractiviteiten. De creatieve ‘flow’ die hieruit ontstaat wordt in Reggio Emilia gezien als een proces waar ieder mens in principe het vermogen toe heeft. Als een activiteit uitdagingen biedt die goed aansluiten op de capaciteiten van het kind (zone van naaste ontwikkeling, Vygotski) en passen bij de interesse van dit kind, kan het in een gelukzalige staat van flow raken waarin hij zichzelf even vergeet maar tegelijkertijd innerlijk groeit (Csikszentmihalyi).
Er bestaat ook zoiets als ‘Flow Learning’. Dit concept is bedacht door Joseph Cornell (Sharing Nature) en biedt een eenvoudige, gestructureerde manier om kinderen te begeleiden in het ervaren van natuur. Door speelse activiteiten worden natuurlijke nieuwsgierigheid en enthousiasme van kinderen gewekt. Leren wordt leuk, dynamisch en een directe ervaring.
Omdat we op de BSO bezig zijn met het thema ‘Puur natuur’ ben ik me hier eens in gaan verdiepen.
Enthousiasme aanwakkeren en nieuwsgierigheid prikkelen
Kinderen leren makkelijk wanneer het onderwerp betekenisvol, bruikbaar of leuk is. Dit betekent dat hun persoonlijke interesse gewekt wordt, dat het hen persoonlijk aanspreekt. Hieruit vloeit vanzelf meer nieuwsgierigheid voort en vanuit deze energie kunnen kinderen hun aandacht gemakkelijk op een volgende (gerelateerde) ervaring richten.
Voordelen:
- creëert een sfeer van enthousiasme
- gaat uit van speelplezier
- een dynamisch begin stimuleert kinderen mee te doen
- ontwikkelt alertheid, gaat passiviteit tegen
- vangt de aandacht van kinderen
- creëert een positieve groepsdynamiek
- biedt richting en structuur
- biedt een uitlaatklep aan (teveel) energie
- bereidt voor op latere activiteiten waarbij meer focus en opmerkzaamheid nodig is
Gerichte aandacht
Zonder concentratie kan een kind moeilijk leren. In dit stadium worden de kinderen uitgedaagd op leuke en creatieve manieren. Om deze uitdagingen aan te gaan, moeten de kinderen focussen via een bepaald zintuig. Op die manier worden kinderen rustig, alert en staan ze open voor de natuurlijke omgeving.
Voordelen:
- vergroot de aandachtsspanne
- vergroot het waarnemingsvermogen
- geeft verdieping aan het bewustzijn
- versterkt het enthousiasme dat in stadium 1 is ontstaan
- ontwikkelt ontvankelijkheid voor natuurervaringen
Directe ervaring
Zodra de interesse gewekt is en de aandacht op een bepaald punt is gericht, zijn de kinderen klaar om de natuur écht te beleven. Ze nemen aspecten van de natuur in zich op door te experimenteren en te observeren. Wil een kind iets leren over de natuur en hier respect voor ontwikkelen, dan zal het de natuur moeten ervaren, er contact mee maken, zich erop richten via al zijn zintuigen. Zo komt de opgedane kennis heel dicht bij het kind zelf en zal het hem veel meer raken dan wanneer hij er bijvoorbeeld iets over leest in een boek. De nadruk ligt in dit stadium op individuele ervaringen.
Voordelen:
- kinderen leren het best wanneer ze zelf iets ontdekken (directe leerervaringen door experimenteren en observeren)
- stimuleert verwondering
- stimuleert het intuïtieve weten deel uit te maken van de natuur
- zet aan tot empathie en liefde voor de natuurlijke omgeving
- opent het hart voor ervaringsgerichte leermomenten
Ervaringen delen
De kinderen reflecteren samen op wat ze beleefd en geleerd hebben. Door hier de tijd voor te nemen, kunnen de ervaring en opgedane kennis echt bij de kinderen binnenkomen. De ervaring kan hierdoor nog meer betekenis en diepgang krijgen. Er kan verteld worden, een dagboekje kan bijgewerkt worden, er kunnen tekeningen gemaakt worden en verzamelde objecten kunnen getoond worden. Goethe heeft bovendien gezegd: “a joy shared is a joy doubled”. Door een kind de mogelijkheid te geven zijn ervaringen te delen, verrijk je de kennis en beleving van de hele groep. De eigen ervaringen staan centraal en van hieruit kunnen nieuwe ideeën en activiteiten ontstaan.
Voordelen:
- verheldert en versterkt persoonlijke ervaringen
- draagt bij aan een positieve stemming
- introduceert inspirerende rolmodellen
- draagt bij aan het wij-gevoel
- vormt feedback voor de begeleider
- draagt bij aan luistervaardigheid
“Flow Learning takes us beyond the intellect, and into the heart where true understanding and appreciation can take place.”
- Michael Smithson, Chief of Resource Education, Olympic National Park
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Laat hier je reactie achter