Meelezen versus voorlezen

Effect van meelezen op sociaal-emotionele ontwikkeling
Kleuters kunnen complexe emoties zoals verlegenheid en jaloezie beter begrijpen als de volwassene zich meer opstelt als meelezer in plaats van voorlezer. Een gelijkwaardig gesprek over een (prenten)boek met kleuters heeft meer effect op de sociaal-emotionele ontwikkeling. Dit blijkt uit onderzoek van Aletta Kwant.

Taalontwikkeling
Op 10 november promoveert Kwant met haar resultaten aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Dat prentenboeken een positief effect hebben op de taalontwikkeling van kleuters was al langer bekend, maar nog niet eerder werd het effect op de sociaal-emotionele ontwikkeling aangetoond.

Uitlokkingsstrategie
Wat vaak gebeurt tijdens het voorlezen, is dat de lezer vragen stelt over het verhaal aan de kinderen, ook wel de uitlokkingsstrategie genoemd. ‘Door zelf lezersreacties te geven plaatst de volwassende zich als medelezer naast de kinderen, wat een gelijkwaardiger gesprek oplevert,' verduidelijkt Kwant. 'De lezersreacties van de volwassene vormen hierbij de eerste aanzet tot een gesprek. Daarna helpen gespreksstimulerende aanwijzingen zoals vervolgvragen de volwassene verder om in gesprek te gaan met de kinderen.'

Complexe emoties versus basisemoties
Voor het onderzoek heeft een panel van experts eerst criteria ontwikkeld waarmee prentenboeken geselecteerd konden worden. Daarna analyseerde Kwant de inhoud van de boeken. Meelezen helpt vooral om complexe emoties te begijpen zoals verlegen, jaloers en schuldig. Basisemoties zoals bang, blij, boos en verdrietig worden ook beter begrepen wanneer de volwassene meelas in plaats van voorlas. Maar deze verschillen waren veel minder groot dan bij complexe emoties. Voor het onderzoek onderzocht Kwant 20 kleutergroepen op 19 verschillende basisscholen. De helft van de groepen volgde het reguliere programma; de andere helft kreeg het speciale voorleesprogramma aangeboden.   

Bronnen: www.kinderopvangtotaal.nl, www.rug.nl

Cuboro

Gekocht op de Kindvakbeurs: Cuboro. Wat mij betreft nu al een aanrader! Het zijn massief houten blokken (5 bij 5 cm) waarmee je, door de blokken te combineren, knikkerbanen kunt bouwen. Het is gemaakt van duurzaam materiaal en daarom ideaal voor intensief gebruik. Cuboro bevordert plezier in experimenteren, de ontwikkeling van het ruimtelijk inzicht, het logisch en creatief denken, de fijne motoriek en het concentratievermogen. Wanneer kinderen samen bouwen, oefenen ze ook nog hun sociale competenties. De knikkers rollen zichtbaar via 'geultjes' of onzichtbaar door tunnels. Omdat Cuboro nogal prijzig is, hebben we eerst het basispakket met één aanvulling (Cuboro-plus) gekocht maar er zijn talloze uitbreidingssets verkrijgbaar. Zo zijn er blokken met dubbele banen, elementen om tunnels van richting te doen veranderen, elementen die voor een 'springeffect' van de knikker zorgen en massieve elementen om op verschillende niveaus te bouwen. Cuboro is geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar.

Officiële website: Cuboro

Papier plezier (2)

Deze week zijn we begonnen met het maken van papieren kralen. Met deze kralen kun je natuurlijk prachtige sieraden maken maar als je er een heleboel maakt, kun je er een heel kralengordijn van rijgen! Het maken van de kralen is vrij eenvoudig:

 

 

Je kunt de strookjes om een satéprikker rollen maar de ervaring leert dat het soms lastig is de prikker er naderhand uit te krijgen zonder de kraal te beschadigen.Wij rollen de strookjes om een rietje zodat de kralen daarna makkelijk te rijgen zijn. Het rietje knip je van tevoren net iets smaller af dan het dikste stuk van het strookje, dan zie je er niets van. Wanneer de kralen af zijn, kun je ze lakken (bijvoorbeeld met vernis of blanke nagellak). Je kunt tussen de papieren kralen ook echte kralen of afgeknipte stukjes van rietjes rijgen. Net wat jij het mooist vindt.

 

Quoting kids

"Wie weet wat de hoofdstad van Frankrijk is?"
"Ik! Parijs!"
"Zo, jij bent een slimme meid."
"Nee hoor, mijn moeder had 't antwoord voorgeklapt."

Papier plezier (1)

Vietnamese vrouwen zijn er ongetwijfeld kampioen in: het recyclen van papier. Geïnspireerd door deze vrouwen zijn we op de BSO ook aan de slag gegaan met het hergebruiken van oud papier. De kinderen vinden het niet zo makkelijk omdat het behoorlijk wat precisie en geduld vraagt maar zodra de eerste resultaten zichtbaar worden, krijgen ze er steeds meer plezier in.

   

Voorbeelden uit Vietnam: manden en onderzetters

Het proces van de papierverwerking in Vietnam is wel een beetje anders dan de manier waarop wij werken. Na het vouwen en vastlijmen, worden de papieren stroken door een wringer gehaald zodat ze beter te verwerken zijn. De producten krijgen een mooie vorm door het gebruik van verschillende mallen. Toch lukt het de kinderen om hun eigen gerecyclede schaaltjes en vaasjes te maken. Ze knippen repen papier, rollen deze op en lijmen ze dicht. Dan rollen ze de strookjes om elkaar heen en lijmen ze vast in de gewenste vorm. Het eindproduct kan gelakt worden voor extra stevigheid en glans.

 

 

Voetje voor voetje

De kinderen maken een hele grote poster voor de herfstspeurtocht en gebruiken hun eigen voeten als stempels. Gegiebel en gegil gegarandeerd!

Romantische dingen en cocaïne

Met acht plussers kun je hele interessante gesprekken voeren, al moet je wel de grenzen goed in de gaten houden anders heb je aan het eind van de dag heel wat uit te leggen …

Een fragment van een gesprek met een jongen van 9:

“Juf Wendy, heb jij een vriendje?”

“Mijn vriendje is mijn man want ik ben met hem getrouwd.”

“Oh! Hebben jullie dan al gezoend?”

“Ja natuurlijk, toen de trouwambtenaar zei ‘u mag de bruid kussen’ hebben we dat braaf gedaan.”

“Hihihihi! En eh, hebben jullie ook al dingen gedaan samen?”

“Ja hoor, midget golfen, zwemmen, bergklimmen, monopoly…”

“Neehee, dat bedoel ik niet! Ik bedoel ándere dingen.”

“Wat voor dingen?”

“Ja, nou, eh… romantische dingen?”

“Soms gaan we heel romantisch uit eten.”

“Neehee, dat bedoel ik ook niet! Ik bedoel eh, hebben jullie een apart bed?”

“Wij hebben een héél apart bed! Als je er hard op springt, valt zo de zijkant eraf!”

“Aahhh, Wendyyy, dat bedoel ik niet!”

De jongen had er een kleur van gekregen en zat te giebelen toen er een andere juf binnen kwam. Ze vroeg wat er met hem aan de hand was. Zijn antwoord?

“Juf Wendy maakt me helemaal gek!”

Nadat ik mijn meest onschuldige gezicht opgezet had en uitlegde dat er hier sprake was van een zich vroeg aandienende puberteit, liet ik de jongens hun werkstukken tonen. Ze waren speksteen aan het bewerken en heel ijverig aan het schuren en vijlen. De andere juf vroeg wat het werd. Vol overtuiging kwam het antwoord:

“Wij maken cocaïne! Mogen we een straks een zakje, dan kunnen we het verkopen!”

Tsja, daar zit je dan met de goede gedrag… Tijd voor een hartig pedagogisch woordje!

Haal de herfst in huis

  

 

Quoting kids

"Ik ben niet moe, mijn ogen vallen alleen de hele tijd dicht..."

"Jij hebt mooie lippenstift op je vingers juf!"

JongensTalent

Jongens. Ze zijn drukker, impulsiever, brutaler, fysieker, meer roekeloos en 'moeilijker in bedwang te houden' dan meisjes. Dit zijn veel gehoorde opmerkingen en in een heel aantal gevallen komt het ook best dicht bij de waarheid. Het probleem, als ik het zo mag noemen, in de kinderopvang is dat dit bij de -veelal vrouwelijke- pedagogisch medewerkers niet zelden een negatieve connotatie heeft. Je kunt je afvragen of dat terecht is. Zijn deze eigenschappen die vaak bij jongens gezien worden lastig en ongewenst of hoort het bij hun ontwikkeling? Kunnen wij de manier waarop we tegen deze eigenschappen aan kijken zo veranderen dat we ons niet afvragen hoe we ze kunnen afleren of onderdrukken maar waarom ze bestaan en hoe we ze op een positieve manier kunnen gebruiken om jongens op een goede manier in hun ontwikkeling te stimuleren?

Tijdens het pedagogisch ontwikkeltraject hebben we speciaal stilgestaan bij jongensgedrag. En dan met name bij hoe dit gedrag in relatie staat met de mate waarin tegemoet gekomen wordt aan hun ontwikkelingsvragen. Waarom zijn ze zo beweeglijk en luidruchtig? Waarom gaan ze zo wild met de materialen om? Waarom kunnen ze niet een half uur stil zitten om 'iets moois' te kleien?

Op 1 oktober 2011 is er een website gelanceerd waarop dit onderwerp uitgebreid belicht wordt: http://www.jongenstalent.nl/

JongensTalent is een expertisecentrum voor de ontwikkeling van jongens en hun talenten. Hoewel de inhoud vooral gericht is op onderwijs, denk ik dat de website voor medewerkers in de kinderopvang ook veel nuttige informatie bevat. In de kinderopvang is nog steeds weinig begrip voor typisch jongensgedrag en om meer begrip voor hun gedrag te kweken, zul je moeten leren hun gedrag te begrijpen zodat je er adequaat mee om kunt gaan.

Een voorbeeld. Zet een jongen en een meisje aan tafel met een bonk klei. Het meisje zal al snel een concreet object boetseren terwijl de jongen experimenteert met het materiaal om te ontdekken wat hij er allemaal mee kan. Zet je er dan maar snel overheen dat hij geen aanstalten maakt om een mooie olifant te kleien want dat wil hij helemaal niet. Hij wil erop slaan, eraan trekken, het in stukjes hakken. Dát vindt hij leuk en is dat niet precies waar het om gaat? Wees vooral niet teleurgesteld want dat is niet bevorderlijk voor zijn zelfvertrouwen maar prijs hem om het feit dat hij deelneemt aan de activiteit en laat hem dat lekker op zijn eigen manier doen.

In de BSO is er naar mijn mening nog veel te winnen als het gaat om de omgang met jongens en hun gedrag. Neem dus vooral eens een kijkje op http://www.jongenstalent.nl/ en doe er je voordeel mee!

Pm'er bepaalt succes VVE-programma

De manier van lesgeven en de professionaliteit van de leerkracht of leidster zijn bepalend voor het succes van voor- en vroegschoolse educatieprogramma's (VVE). Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Utrecht. Het onderzoek volgde 160 kinderen op voorscholen, vroegscholen en peuterspeelzalen in Utrecht.

Professionaliteit

De door de leidster of leerkracht begeleide ontwikkelingsstimulerende activiteiten in grote en kleine groepjes, bleken een positief effect te hebben op de ontwikkeling van de taalvaardigheid en de ontluikende lees- en rekenvaardigheid van kinderen met een risico op (taal)achterstanden. Opvallend hierbij is dat niet het werken met een erkend VVE-programma tot positieve resultaten leidt: de professionaliteit van de leidsters en leerkrachten is juist bepalend. Zij moeten goed zijn in het uitvoeren van ontwikkelingsstimulerende activiteiten en in de begeleiding van het spel van kinderen.

Goede mix

De onderzoekers stellen dat er in kleutergroepen waar kinderen met en zonder een risico op (taal)achterstanden samen een groep vormen, een positief effect te zien is. “Kinderen met een risico op (taal)achterstanden gaan in dit soort kleutergroepen sneller vooruit in de taal-, lees- en rekenvaardigheid dan kinderen in niet-gemengde kleutergroepen.” Bij peutergroepen is er op het gebied van rekenvaardigheid ook een positief effect gevonden van menging. Maar wat de taalvaardigheid en de ontluikende leesvaardigheid betreft, is er bij deze groep geen positief effect van menging waargenomen. Een mogelijke verklaring volgend De Haan: “Kleuters spelen en werken meer samen en praten daardoor meer met elkaar dan peuters; daardoor is het effect van menging bij kleuters mogelijk groter.”

VVE-programma

Een VVE-programma is een allesomvattend en erkend educatieprogramma waarbij de ontwikkeling van kinderen met een risico op (taal)achterstanden al vóór de basisschoolleeftijd zo veel mogelijk gestimuleerd wordt. Een afwisseling van begeleide ontwikkelingsstimulerende activiteiten in grote en kleine groepjes is kenmerkend voor een goed geïmplementeerd VVE-programma. In het onderzoek is geen effect gevonden van de implementatie van het VVE-programma. “Dit is vermoedelijk te verklaren door de uitvoering van het programma”, zo stelt De Haan. “De uitvoering was ten tijde van het onderzoek niet optimaal. Er was veel verlies aan effectieve leertijd, er waren te veel grote- in plaats van kleine-kring-activiteiten en te weinig begeleide activiteiten met een rijk taalaanbod.”

Aanbevelingen

Volgens Jeroen Kreijkamp, wethouder Onderwijs, helpt dit onderzoek de gemeente enorm verder. “Utrecht experimenteert en leert. Dit onderzoek bewijst dat als kinderen van laagopgeleide ouders samen in een groep zitten met kinderen van hoogopgeleide ouders, ze meer leren. Hiermee willen we dus doorgaan en per wijk kijken we hoe we een goede mix kunnen maken. Uit het onderzoek blijkt nogmaals dat de kwaliteit van de voor- en vroegschool valt of staat met de kwaliteit van de leidster en leerkracht. Samen met de partners van de Utrechtse Onderwijs Agenda investeren we extra in de professionaliteit van leidsters en leerkrachten. En de aanbeveling van het onderzoek om meer ontwikkelingsstimulerende activiteiten in kleine groepjes te begeleiden, is al opgepakt in het Utrechtse veld.”

Bron: Universiteit Utrecht; Volkskrant, 5 oktober

Zomerstop

Bij de BSO kennen we geen komkommertijd maar toch kondig ik bij deze een zomerstop aan. Juf Wendy gaat trouwen en daarna genieten van de huwelijksreis. Fijne vakantie iedereen!

Noord Amerika

Op onze reis door Noord- en Midden-Amerika kwamen meteen al een bijzonder volk tegen: indianen! Daar moesten tipi's voor gebouwd worden en de kids zijn nog bezig met een totempaal. Ook hebben ze kennis gemaakt met de Azteken. Natuurlijk mocht een typisch Amerikaanse hamburger bij de lunch niet ontbreken, zijn er kinderen naar de bioscoop geweest en hebben andere kinderen hun eigen 'filmstunts' gedaan in de speeltuin. Een lekker veelzijdige kick-off van de tweede week!

Wij bouwen een vulkaan

Eerst maken we de vulkaan van zand rondom een smal glas

Meel en bakpoeder

Azijn in een maatbeker

Rode kleurstof erbij

In het glas gieten...

De vulkaan barst uit!!!

Mad Science

Met een speciale lamp een sterrenstelsel op de vloer schijnen

Planeten

We gaan naar de maan, trek je ruimtepak maar aan!

Mineral Mania

Hoe ziet de aarde er van binnen eigenlijk uit?

We gaan een vulkaanuitbarsting nabootsen

Azijn, kleurstof, zuiveringszout....

Tadaaa!

De zomervakantie is begonnen!

Het thema waar we deze zomer mee werken is 'Reis om de wereld'. We zijn gestart in Nederland, waar de kinderen Delfts blauwe bordjes geschilderd hebben. Door naar Frankrijk waar we baguettes met brie (of zoals één van de kids het noemde: 'Chinese kaas') aten en Eiffeltorens na bouwden. Uiteraard hebben we hier ook wat Franse woorden geleerd en omdat het klimaat in Frankrijk behaaglijk was, hebben we een waterpretmiddag gehouden. Vervolgens ging de reis naar Italië. Daar hebben we mineralen onderzocht en een vulkaanuitbarsting nagebootst. Ondertussen vertrokken de jongste kinderen met een raket naar de maan. Ook hebben we ons gestort op de kunst van het 'pasta plakken' en hebben we zelf pizza's gemaakt. Er zijn ook heel wat scheve torens van Pisa gebouwd. Samen met de grote kinderen heb ik een Europa-speurtocht uitgezet waar kinderen vlaggen moesten zoeken en vragen moesten beantwoorden over het land dat bij de vlag hoorde. Onze laatste dag in Europa ging naar Scandinavië (of 'Spinazië'). Hier hebben we een salade van Noorse zalm op knäckebröd gemaakt en hebben de kinderen een heus Vikingdorp gebouwd, met boten en al! Volgende week zijn we in Noord-Amerika.

Reis door Europa

Vive la France!

Delfts blauw

Kinderopvang Nederland presenteert uitkomsten kwaliteitsmonitor

Kinderopvang Nederland, de holding van Allio, Partou en Skon, heeft de sector op de hoogte gebracht van de resultaten van de NCKO-Kwaliteitsmonitor. In deze nulmeting is vastgesteld dat de groepen van deze werkmaatschappijen vergelijkbaar scoren als het laatste algemene kwaliteitsonderzoek van het NCKO.

Basale pedagogische vaardigheden in orde - Hoewel de Kwaliteitsmonitor niet op precies dezelfde manier de kwaliteit meet als het NCKO-kwaliteitsonderzoeken, zijn wel dezelfde tendensen zichtbaar uit het laatste NCKO-onderzoek. De pedagogisch medewerkers beheersen de basale pedagogisch vaardigheden redelijk goed (ze gaan sensitief om met kinderen, tonen respect voor de autonomie en kunnen structureren en grenzen stellen). Op ontwikkelingsstimulering en het stimuleren van interacties tussen kinderen scoren de pedagogisch medewerkers beduidend minder. Ook in de groepen van KN is de kwaliteit op babygroepen en verticale groepen wat minder dan op horizontale dreumes- en peutergroepen.

Factoren in kwaliteit - Het onderzoek bij KN is door NCKO ook gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek naar bepalende factoren in de pedagogisch kwaliteit. Dit heeft een aantal inzichten opgeleverd. Zo blijkt de pedagogische kwaliteit van pedagogisch medewerkers samen te hangen met het krijgen van vakinhoudelijke cursussen en coaching on the job, zoals VIB. Andere achtergrondkenmerken, zoals jaren werkervaring, leeftijd, BOL of BBL-opleiding, en niveau 3 of 4 lijken niet samen te hangen met de pedagogische kwaliteit. Andere factoren die samen blijken te hangen met de pedagogische kwaliteit zijn: de expertise van leidinggevenden (opgedaan in pedagogische cursussen), het werken met een VVE-programma, en het regelmatig nieuwe pm'ers in het team.

Verbeteren - Pico Kuiper, directeur van Kinderopvang Nederland, zegt blij te zijn met de uitkomsten van het onderzoek. 'Voor ons is nu op locatieniveau bekend wat er goed gaat en wat er nog verbeterd kan worden. Dit geeft ons aanknopingspunten om de kwaliteit verder omhoog te brengen. Voor de sector heeft dit onderzoek ook mooie inzichten en resultaten opgeleverd, waardoor we sectorbreed betere inzichten hebben in de factoren van de pedagogische kwaliteit.' Kinderopvang Nederland zal dit onderzoek over een paar jaar herhalen om te kijken of de kwaliteit gestegen is. KN maakte tijdens het symposium ook bekend te starten met een eigen opleiding voor pedagogisch medewerkers, in samenwerking met het Da Vinci college in Dordrecht. Het onderzoeksrapport is te downloaden op overmorgen.info

Bron: kinderopvangtotaal.nl

1e jaar VVPM zit erop!

Joehoe! Ons VVPM-clubje is in z'n geheel over naar het tweede jaar en daar zijn we TROTS op!!

Shake your banana

Wat doe je als je een bananenoverschot hebt vlak voor het weekend? Je maakt er bananenmilkshakes van!

In stukjes snijden....

Fijn malen met de blender...

Vanille-ijs erbij...

Feestelijke suikerrandjes aan de bekers maken...

En proosten maar!!

Laat de kinderopvang niet vallen!

Vakbond Abvakabo FNV is faliekant tegen de bezuingingsplannen op de kinderopvang en het afschaffen van een aantal kindregelingen en is een (handtekeningen)actie gestart. Eind juni moet de petitie worden aangeboden aan minister Kamp.

Wat wil de vakbond:
- kwalitatief goede en pedagogisch verantwoorde kinderopvang: het kind centraal.
- voor alle ouders toegankelijke en betaalbare kinderopvang.
- goed opgeleide pedagogisch medewerkers
- volwaardige arbeidscontracten voor de medewerkers in de kinderopvang
- doorlopende dagarrangementen voor schoolgaande kinderen.
- een gevarieerd aanbod aan activiteiten.
- carrière- en doorstroommogelijkheden voor werknemers in kinderopvang en bso.

Teken hier de petitie van de FNV tegen de bezuinigingen in de kinderopvang:

Petitie 'laat de kinderopvang niet vallen!'

Overheid voert zwalkend kinderopvangbeleid

De Nederlandse overheid lijkt weinig visie te hebben als het op kinderopvang aankomt. In De Volkskrant van 8 juni is te lezen dat de kinderopvang door de nieuwe bezuinigingsvoorstellen weer net zo duur is als voor de Wet Kinderopvang. Directeur van van de Kober Groep Walter Bakx beaamt in BN de Stem: "Ik werk 16 jaar in de kinderopvang en heb nog nooit drie jaar achter elkaar hetzelfde beleid meegemaakt".

Stagnatie van investeringen De Scandinavische aanpak wordt steeds als voorbeeld genoemd. Vooral in Finland en Denemarken wordt consistent kinderopvangbeleid gevoerd met als gevolg dat ouders vertrouwen hebben in de sector omdat ze erop aankunnen dat het betaalbaar en bereikbaar blijft. "Elke ingreep in de kosten, hoe klein ook, zorgt voor onrust bij ouders en stagnatie van de investeringen in extra kindplaatsen door de ondernemers in de kinderopvang" aldus De Volkskrant. In een interview met Radio 1 vult BOinK-voorzitter Gjalt Jellesma aan: "In landen om ons heen hebben ze wel begrepen dat kinderopvang noodzakelijk is voor economische groei." Als voorbeeld noemt hij Denemarken waar de meeste vrouwen fulltime werken en vijf dagen per week gebruikmaken van kinderopvang. Omdat hun werkdagen om 7 uur beginnen en om 15.30 uur eindigen, blijft er voldoende tijd over voor elkaar en ervaren ouders veel minder gejaagdheid dan in Nederland.

Arbeidsparticipatie vrouwen In Nederland werken ook veel vrouwen, alleen dan bijna altijd wel parttime. Met gemiddeld 24 uur per week is de arbeidsparticipatie van Nederlandse vrouwen gemiddeld het laagste van Europa. Maar tegelijkertijd is één op de drie vrouwen hier wel financieel onafhankelijk. Veel ouders weten nog niet goed wat de gevolgen van de bezuinigingen zijn voor hun portemonnee. Dat geldt ook voor Carola Segeren (33), moeder van twee jonge kinderen en parttime werkzaam. In BN De Stem zegt zij: "Het kan zijn dat we dan gaan kijken of oma iets voor ons kan betekenen. Of dat mijn man iets vaker thuis kan werken." Het CPB heeft berekend dat de arbeidsparticipatie naar aanleiding van de berekeningen daalt met 0,1 procent. Veel ondernemers en ouders zetten hun vraagtekens bij deze berekening.

Bron: kinderopvangtotaal

Dollen met dozen

Onze locatiemanager had voor de BSO een heuse soundmixer aangeschaft. Vet cool! Nu zouden de kinderen zelf DJ kunnen spelen en zingen door echte microfoons! Een groepje 8-plussers mocht het apparaat installeren en uitproberen. Toen de muziek bombastisch uit de speakers kwam, verwachtte ik een hoop bekijks. Ik zag het al helemaal voor me: dansende kleuters die om beurten meezingen door de microfoons. Maar nee hoor, geen kleuter te bekennen, zelfs niet toen ik door de microfoon hun namen riep.

De kleuters bleken door iets heel anders in beslag genomen te zijn, namelijk de twee grote kartonnen dozen waarin de soundmixer had gezeten. Nu kun je als pm'er heel hard je best doen om de kinderen tóch aan jouw verwachting te laten voldoen, óf je laat het los en gaat mee in wat de kinderen aangeven. Dat heet kindvolgend werken.

Dit zijn toverdozen: als je erin kruipt, dan word je iets anders!

 Hoeveel kinderen passen er in een doos?

Met een doos kun je ook zaklopen, ehhh, dooslopen!